2023 Łódź Budynek Uniwersytetu Łódzkiego

KONKURS NA OPRACOWANIE KONCEPCJI ARCHITEKTONICZNEJ I KONCEPCJI ARANŻACJI WNĘTRZ BUDYNKU UNIWERSYTETU ŁÓDZKIEGO PRZY UL. SIENKIEWICZA 21 W ŁODZI

1. Idea projektu

Zadaniem projektowym było stworzenie koncepcji architektonicznej budynku przy ul. Sienkiewicza 21. Całość założenia została oparta o szczegółowe analizy stanu istniejącego. Podstawowymi założeniami przy tworzeniu opracowania były:

• Poszanowanie stanu istniejącego oraz założeń konserwatorskich
• Wpisanie nowej tkanki w kontekst otoczenia oraz budynku
• Połączenie budynku z przestrzenią ogrodu
• Stworzenie atrakcyjnej i charakterystycznej bryły architektonicznej
• Zastosowanie wszechstronnych rozwiązań proekologicznych oraz zasad zrównoważonego rozwoju
• Elastyczność przestrzeni i czytelny plan funkcjonalny
• Dostępność dla każdego użytkownika (inkluzywność)

2. Założenia architektoniczne – budynek do obserwacji

Główną ideą projektu architektonicznego było stworzenie budynku – obserwatorium. Dzięki swojej narożnej lokalizacji kamienica niczym wieża widokowa otwiera się na wszystkie części miasta.

Elewacja wejściowa

Naśladując istniejące kształty motyla, tworzymy rzeźbę przestrzenną, która zarówno w dzień, jak i w nocy jest widoczna i może stać się swoistym landmarkiem otoczenia. Poprzez fragmentaryczne zastosowanie szklanych cegieł pomieszczenia zostają delikatnie doświetlone rozproszonym światłem, a wieczorami elewacja rozświetla się, ukazując fragmenty muralu.

Wejście do budynku zostało podkreślone panelami z aluminium lustrzanego oraz szkła. Fragment istniejącego muralu z logo „Pewexu” został zachowany jako świadek historii i podkreślony przez szklany element. Panel nad wejściem naśladuje gzyms budynku istniejącego oraz odbija północny fragment miasta oraz roślinność znajdującą się przy placu. Elewacja wchodzi w integrację z otoczeniem architektonicznym. Poprzez fakt odbicia miasto staje się zmiennym elementem fasady. Nasze postrzeganie fasady zmienia się w zależności od pory dnia, otoczenia i warunków atmosferycznych.

Elewacje frontowe od strony ul. Sienkiewicza i Moniuszki

Historyczne elementy sztukateryjne znajdujące się na istniejących elewacjach frontowych zostały wyeksponowane przez wydobycie kontrastu kolorystycznego. Pilastry, ryzality zostały podkreślone ciemniejszym tonem. Boniowany parter również został odcięty kolorystycznie, aby ukazać proporcje budynku.

Płyty balkonowe ze względu na ich stan techniczny zostały usunięte, a w ich miejscu zostały zaprojektowane detale architektoniczne nawiązujące do istniejącej geometrii na elewacji. Nowoprojektowane barierki zamontowane przy oknach balkonowych nawiązują do geometrycznych detali na elewacji.

Istniejąca stolarka okienna i drzwiowa została odrestaurowana i pomalowana
na kolor nawiązujący do projektowanej elewacji. Zniszczona stolarka została odtworzona i nawiązuje bezpośrednio do istniejącej skrzynkowej, dwuskrzydłowej. Trzy wtórne okna na parterze elewacji od strony ul. Sienkiewicza zostały wymienione na wzór zachowanej stolarki.

Elewacje od strony ogrodu

Istniejąca elewacja została wzbogacona przez pilastry nawiązujące do elewacji frontowej. Pilastry z detalami geometrycznymi.

Kontrastujące z nimi elewacje z lustrzanych paneli aluminiowych odbijają otoczenie
i tworzą grę światła i cienia.

Na pierwszym piętrze został utworzony łącznik, który scala obie oficyny. Dzięki delikatnym podziałom jest lekki w formie. Na dachu łącznika pojawia się zielony dach.

Od strony zachodniej w ślepej ścianie szerokiej oficyny zostały utworzone trzy obszerne otwory. Tym samym budynek otwiera się na ogród oraz ulicę Moniuszki. Otwieramy budynek na miasto oraz doświetlamy nowoprojektowane sale konferencyjne oraz mieszkania.

Do ściany wąskiej oficyny została dobudowana altana rekreacyjna z tarasem. Klatka schodowa znajdująca się w wąskiej oficynie została doświetlona wysokim przeszkleniem. Umożliwia wyjście na taras altany.

Nadbudowa

Kondygnacja poddasza została nadbudowana zgodnie z zapisami planu miejscowego. Jej prosta forma kontrastuje z istniejącą secesyjną elewacją, jednak przez zastosowanie lustrzanych paneli fotowoltaicznych traktuje ją z szacunkiem. Odbija otoczenie miasta i niejako w nim znika. Dzięki nadbudowie tworzymy wielofunkcyjną przestrzeń multimedialną (sala kinowa).

3. Rozwiązania proekologiczne

W celu zmniejszenia negatywnego wpływu budynku na środowisko przewidziano zastosowanie proekologicznych rozwiązań:

• Fotowoltaika: panele elewacyjne na południowej elewacji nowej bryły mieszczącej sale kinową oraz na południowej połaci oficyny północnej,
• zastosowanie energooszczędnych źródeł światła LED we wszystkich projektowanych oprawach oświetleniowych wewnętrznych oraz oświetlenie zewnętrzne na terenie ogrodu z lokalnym zasilaniem fotowoltaicznym
• Dachy zielone z roślinnością retencyjną na dachu nowej bryły mieszczącej sale kinową oraz na dachu nowoprojektowanego łącznika, co pozwoli na zwiększenie powierzchni biologicznie czynnej na terenie, przy jednoczesnym zagospodarowaniu wód opadowych i roztopowych na tych fragmentach dachu. Dach zielony zapobiega nadmiernemu nagrzewaniu lub ochłodzeniu się budynku. Roślinność zastosowana na dachu przyczynia się do filtrowania powietrza oraz pyłów komunikacyjnych.
• Woda opadowa zostanie wykorzystana w ogrodach deszczowych na terenie dziedzińca i strefy ogrodu. Wody opadowe i roztopowe z połaci dachowych skierowanych do wewnątrz podwórza oraz wody z terenu działki będą sprowadzane do systemu ogrodów deszczowych.
• Łąki kwietne – rabaty z roślin
• Nasadzenia z roślin miododajnych, które mogą być miejscem życia pszczół: pysznogłówka, penstemon naparstnicowy, trzcinnik ‘Karl Foester’, amzonia nadreńska, głowaczek olbrzymi, rdestowiec, astry, hakonechloa, driakiew japońska, budleja, czosnek czarny
• Powierzchnie przepuszczalne – zwiększenie retencji wody deszczowej do gruntu poprzez projektowane na terenie utwardzenia które będą ażurowe i montowane na wspornikach, pozostała część będzie wykończona żwirem lub tłuczniem, co zapewni odprowadzenie wody do bezposrednio do gruntu rodzimego.

4. Elastyczność przestrzeni

Wykreowane przestrzenie mają wolny plan i dają możliwość stworzenia dowolnych konfiguracji pomieszczeń wystawienniczych i multimedialnych.

5. Dostępność dla wszystkich

Ważnym elementem projektowym koncepcji, było zapewnienie swobodnego dostępu do budynku wszystkim odwiedzającym i pracownikom w tym m.in. rodzicom z małymi dziećmi, osobom z niepełnosprawnościami oraz osobom z ograniczoną zdolnością poruszania się. Koncepcja przebudowy i rozbudowy budynku zakłada m.in.:

• budowę pochylni prowadzącej do głównego wejścia do budynku od strony północnej,
• wykonanie w przestrzeni ogrodu i dziedzińca wewnętrznego komunikacji o niewielkim kącie nachylenia, łączącej poziom wejścia na teren (istniejąca furtka w ogrodzeniu) z istniejącym wejściem do budynku w podwórzu od strony zachodniej
• montaż dwóch wind osobowych dla 6 osób obsługujących wszystkie kondygnacje, co zapewni nieograniczony dostęp do wszystkich pomieszczeń ogólnodostępnych w budynku,
• toalet przystosowanych dla osób z niepełnosprawnościami oraz osób o ograniczonej zdolności poruszania się.
• podłogi na całej kondygnacji na jednym poziomie, bez progów w drzwiach.
• udogodnienia dla osób z niepełnosprawnością słuchu i wzroku takie jak różne faktury, elementy prowadzące i identyfikacja wizualna oraz audio przewodnik.

Koncepcja architektoniczna i aranżacja wnętrz.

Celem koncepcji jest przekształcenie istniejącego budynku w obiekt wielofunkcjonalny, dający możliwość swobodnej reorganizacji w zależności od potrzeb Inwestora.

PARTER

• W północno – wschodnim narożniku planuje się zachowanie głównego wejścia do budynku prowadzącego do foyer, w którym umiejscowiono szatnię samoobsługową oraz recepcję z dostępem do pomieszczenia ochrony. W foyer planowany jest również montaż windy osobowej obsługującej wszystkie kondygnacje, zapewniając dostęp do części biurowej, wystawowej i reprezentacyjnej, mieszkalnej, laboratoryjnej oraz sali multimedialnej na najwyższej kondygnacji.
• W oficynie północnej planuje się pomieszczenia zaplecza części wystawowej; ich docelowy kształt zostanie uzgodniony z Inwestorem na etapie opracowania projektu architektoniczno – budowlanego.
• W centralnej części budynku znajduje się istniejąca ogólnodostępna klatka schodowa oraz główne wyjście na dziedziniec, przestrzeń ta będzie podlegać remontowy
  i pozostanie główną komunikacją dla frontowej części budynku.
• W części południowo-wschodniej budynku, planuje się sale wystawowe z otwartym planem oraz toalety, w tym toaletę przystosowaną dla osób niepełnosprawnych, wyposażoną w przewijak.
• W części południowo-zachodniej budynku, planuje się kawiarnię wraz z zapleczami salami konsumpcyjnymi oraz sklepiku UŁ. Do części kawiarnianej zapewniony jest bezpośredni dostęp z ul. S. Moniuszki poprzez prześwit bramowy przekształcony na pomieszczenie wewnętrzne poprzez wprowadzenie dodatkowych przegród szklanych z drzwiami. W bezpośrednim sąsiedztwie kawiarni znajdują się toalety ogólnodostępne (współdzielone z częścią wystawową). Zaprojektowana w obrębie zaplecza kawiarni winda restauracyjną, będzie łączyła część kawiarnianą z salami konferencyjnymi oraz z zapleczem kawiarni na najwyższej kondygnacji, które sąsiaduje z salą kinową i przestrzenią multimedialną. Usytuowanie windy restauracyjnej umożliwi obsługę cateringową wydarzeń odbywających się w części konferencyjnej i multimedialnej.

I PIĘTRO

• W oficynie północnej przewiduje się pomieszczenia biurowe, pomieszczenie socjalne i toalety dla pracowników. W północno – wschodnim narożniku przewidziano gabinet z przedsionkiem umożliwiającym komunikację wewnętrzną z wydzieloną częścią biurową oraz z komunikacja ogólną. Z części biurowej zapewniono dostęp do wydzielonej klatki schodowej (klatka służbowa dla pracowników i mieszkańców strefy hotelowej, klatka ewakuacyjna), zewnętrznego projektowanego tarasu oraz poprzez łącznik dostęp do strefy konferencyjno – szkoleniowej; łącznik będzie dostępny jedynie dla pracowników.
• W części południowo – wschodniej planuje się sale wystawowe i reprezentacyjne. Układ pomieszczeń został pomyślany w sposób umożliwiający dowolną aranżację przestrzeni, w zależności od potrzeb. Sala kominkowa wraz z poprzedzającym ją foyer, może być wykorzystana do różnych uroczystości, posiedzeń i spotkań. Sale wystawowe zlokalizowane w bezpośrednim sąsiedztwie klaki schodowej, mogą z powodzeniem powiększyć strefę konferencyjno – szkoleniową. Na kondygnacji zlokalizowana również dwa zespoły sanitarne, w tym toaletę dla osób niepełnosprawnych oraz pokój karmienia.
• W części południowo – zachodniej przewiduje się zespół konferencyjno – szkoleniowy: dwie sale konferencyjne. Niewielkie zaplecze techniczne z dostępem do windy spożywczej umożliwia obsługę cateringową konferencji i szkoleń.

II PIĘTRO

• W oficynie północnej przewiduje się pomieszczenia biurowe, pomieszczenie socjalne
  i toalety dla pracowników
• W części północno – wschodniej planuje się laboratoria, warsztaty i pomieszczenia eksperymentarium oraz zespół sanitarny z toaletą dla osób niepełnosprawnych.
• W części południowo – wschodniej planuje się sale wystawowe oraz toalety oraz zespół sanitarny.
• W części południowo – zachodniej przewiduje się zespół konferencyjno – szkoleniowy: dwie sale konferencyjne. Niewielkie zaplecze techniczne z dostępem do widny spożywczej umożliwia obsługę cateringową konferencji i szkoleń.

III PIĘTRO

• W oficynie północnej przewiduje się strefę hotelową obejmującą trzy jednostki mieszkalne typu „studio” oraz wydzieloną kuchnię ogólnodostępną.
• W części wschodniej i południowej budynku planuje się laboratoria, warsztaty
  i pomieszczenia eksperymentarium oraz dwa zespoły sanitarne, w tym toaletę dla osób niepełnosprawnych.
• W części południowo – zachodniej budynku przewiduje się strefę hotelową obejmującą trzy apartamenty, dwa jednoosobowe i jeden dwuosobowy oraz wydzieloną kuchnię ogólnodostępną.

PODDASZE

• W oficynie północnej przewiduje się strefę hotelową obejmującą trzy jednostki mieszkalne typu „studio” oraz wydzieloną kuchnię ogólnodostępną.
• W części wschodniej i południowej budynku planuje się pomieszczenie multimedialne, które można dowolne aranżować w tym podzielić na trzy mniejsze pomieszczenia ruchomymi przegrodami oraz zespół sanitarny, w tym toaletę dla osób niepełnosprawnych.
• W części południowej, w sąsiedztwie klaki schodowej planuje się strefę wypoczynku
  i relaksu powiązaną z kawiarnianą i zapleczem, połączonym windą restauracyjną
  z kawiarnią na parterze.
• W zachodniej części przewiduje się salę kinową z ekranem do projekcji, która może również pełnić rolę auli.

Koncepcja zagospodarowania działki

bazuje na istniejącym podziale funkcji, jednak urozmaica je, tworząc przyjazne użytkownikom przestrzenie rekreacyjne oraz restauracyjne. Projekt zakłada wykorzystanie istniejącej furtki oraz bramy wjazdowej jako strefy dostępu od strony ul. Moniuszki. W rejonie wjazdu planuje się teren częściowo utwardzony przy użyciu ażurowej kostki brukowej wypełnionej trawą w tym dwa miejsca postojowe dla samochodów osobowych.

Bezprogową komunikację między wejściem na działkę oraz wejściami głównym i pomocniczymi do budynku zapewniają ścieżki utwardzone tarasowymi płytami betonowymi w kolorze elewacji.

Część terenu utwardzonego w dziedzińcu tworzy strefę restauracyjną w sąsiedztwie projektowanej kawiarni wewnątrz budynku. Przy północnym skrzydle budynku projektuje się piętrową altanę w ażurowej konstrukcji stalowej, z której korzystać będą mogli goście odwiedzający budynek oraz pracownicy biurowi poprzez projektowane drzwi na I piętrze. Posadzka altany wykonana będzie z płyt ażurowych.

Pozostała powierzchnia dziedzińca pozostanie wykorzystana jako system jednoodmianowych ogrodów deszczowych zbierających wodę z rur spustowych dachu. Ogrody zostaną zaizolowane od podłoża i połączone systemem rur przelewowych
z zachodnią częścią terenu, gdzie planuje się zachowanie istniejącej zieleni wysokiej i stworzenie części rekreacyjnej z wyraźnie zaznaczonym poprzez wyniesienie ponad terenem kręgiem wykonanym z kontrastujących z zielenią płyt betonowym. Krąg ten wyznaczy przestrzeń „habitatu motyla”, w którym planuje się nasadzenia roślinności pożywnej dla motyli.

Od strony północnej planuje się zachowanie istniejącego wejścia do budynku oraz wykonanie nowych schodów zewnętrznych rozbudowanych o rampę dla osób z niepełnosprawnościami oraz osób o ograniczonej zdolności poruszania się. Rozbudowa ta będzie wymagać uzgodnienia z zarządcą/ właścicielem działki nr 65/10 jednak wydaje się kluczową dla przystosowania obiektu dla wszystkich jego użytkowników